Minister vindt Wet zorg en dwang (Wzd) complex en onuitvoerbaar

De Wet zorg en dwang (Wzd) wordt flink aangepast omdat deze nu te ingewikkeld en onuitvoerbaar is. Dat schrijft minister Helder van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) eind maart in een reactie op de wetsevaluatie van de Wzd.  Eerder reageerden zowel cliëntenorganisaties als zorgaanbieders op de ‘evaluatie van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg en de Wzd’ van eind 2022. Hun kritiek verschilde; cliëntenorganisaties klaagden onder andere over te weinig cliënteninbreng, te snelle invoering en onvoldoende kennis bij hulpverleners. De zorgaanbieders wilden juist snellere invoering en minders restricties. ( zie ook https://www.klokkenluidersvg.nl/media-nieuws/verschillende-soorten-kritiek-op-de-evaluatie-van-de-wet-zorg-en-dwang-wzd)

Reactie van de minister

Minister Helder schrijft in eind maart 2023 in haar brief aan de Tweede Kamer  Kamerbrief over beleidsreactie evaluatie van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg en de Wet zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte cliënten | Kamerstuk | Rijksoverheid.nl) wat zij met de aanbevelingen uit het evaluatierapport gaat doen. Volgens haar komen de belangrijkste doelen van de wet, het terugdringen van het toepassen van dwang en het vergroten van de eigen regie van mensen die gedwongen zorg nodig hebben, onvoldoende uit de verf. Zij bevestigt dat de complexe wet niet goed is ingevoerd en er grote inspanningen nodig zijn om de wet goed uit te voeren en de rechtspositie van mensen met onvrijwillige zorg, te versterken. De minister gaat een nieuw wetsvoorstel voorbereiden en wil dit de eerste helft van 2024 naar de Tweede Kamer sturen. Recent liet de minister weten dat dit tijdspad blijft staan ondanks de val van het ‘Kabinet Rutte IV’ https://open.overheid.nl/documenten/1929fdaa-4ff6-4603-a37d-6df065a401f1/file) .

Stappenplan

Een belangrijk onderdeel van de Wzd is het stappenplan, waarbij elke stap wordt besproken met de cliënt en/of de vertegenwoordiger. Dit wordt in de praktijk onvoldoende en onzorgvuldig ingezet en ook het zoeken naar alternatieven gebeurt te weinig. Voor mensen die zich niet verzetten, maar ook niet instemmen met onvrijwillige zorg, wil de minister van het stappenplan af. De vraag is natuurlijk waarom dat gebeurd en welke waarborgen de minister dan wél wil opnemen ter bescherming van deze doelgroep. De cliëntenorganisaties hebben in dit verband ook aangedrongen op extra waarborgen.

Ook de cliëntvertrouwenspersoon (CVP) speelt een belangrijke rol in het beschermen en versterken van de positie van de mensen met een beperking. Uit onderzoek van de cliëntorganisaties én uit de wetsevaluatie, blijkt dat de CVP onvoldoende tot zijn recht komt en dat er nog te weinig over bekend is. De minister wil in het nieuwe voorstel de positie van de CVP versterken en zorgaanbieders onder andere verplichten om cliënten expliciet te wijzen op de CVP,  en locatiebezoeken door de CVP’s  wettelijk regelen. Probleem is, en dat wordt ook door de KLVG ervaren, dat de CVP niet altijd serieus wordt genomen door de zorgaanbieders.

Op 30 augustus 2023 heeft Minister Helder de Tweede Kamer een brief gestuurd over de stappen tot het verbeteren van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) en de Wet zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte cliënten (Wzd). De Kamerbrief is te lezen via https://open.overheid.nl/documenten/1929fdaa-4ff6-4603-a37d-6df065a401f1/file

Bronnen:

Ieder (In), 23 maart 2023

Ministerie van VWS, 31-08-2023